پوست نوزاد به ویژه در ناحیه صورت، بسیار لطیف و نرم است. بنابراین مشاهده جوش، لکه و حساسیت پوستی در زمان تولد و حتی روزهای پس از آن در سنین پایین کاملا طبیعی است. بیشتر این حساسیتها، خطری برای کودکتان به همراه نداشته و به سرعت برطرف میشود. مراقبت از پوست نوزاد نیز با انتخاب لوازم بهداشتی نوزاد با کیفیت کار آسانی است که لبخند و سلامتی را به کودک شما هدیه میدهد. برای مراقبت از پوست صورت نوزاد خود و رفع حساسیت آن با راهکارهای خانگی همراه ما باشید.
قبل از این کار باید بدانید، چه عارضههایی را میتوانید در خانه درمان کرده و کدام حساسیتها نیاز به درمان پزشکی دارند. بنابراین، ابتدا به نحوه تشخیص و سپس به درمان مشکلات شایع پوست صورت نوزاد خواهیم پرداخت.
صورت نوزاد علی رغم حساسیت بسیار بالاتر معمولا پوشیده نشده و در صورت قرار گرفتن در برابر نور خورشید، حتی در زمستان بیشتر از ۵ دقیقه خواهد سوخت. هر چند ماندن زیر نور خورشید ممکن است لذتبخش باشد، اما پوست کودک شما را در معرض خطر آفتابسوختگی با اشعههای فرابنفش قرار میدهد.
استفاده از ضدآفتاب ویژه نوزادان یا لوسیونهای دارای ضد آفتاب برای شیرخواران، هنگام بیرون رفتن از خانه یک باید است. در صورت ایجاد آفتاب سوختگی ملایم باید از پمادهایی مثل نپی کرم و دارای زینک اکساید با مشورت پزشک استفاده کنید. همچنین میتوانید هر چند روز یک بار پارچه خنک، پنبهای و تمیزی را ۱۰ تا ۱۵ ثانیه روی پوست او قرار دهید.
حمام نوزاد به هیچ وجه نباید طولانیتر از ۳ تا ۵ دقیقه باشد. اجازه ندهید که پوست کودک شما حتی در شویندههای ملایم به مدت طولانی باقی بماند و به سرعت پوست کودک را آبکشی کنید. قبل از حمام، باید آب ولرم شود و آرنج شما در آن نسوزد. بعد از حمام، حتما از لوسیون نوزاد روی پوست مرطوب استفاده کنید و بعد از خشک کردن بدن، پوست صورت را با ضربههای بسیار ملایم با حوله ۱۰۰ درصد پنبهای یا ابریشمی خشک کنید. در صورت بروز حساسیت طولانی مدت از پمادهای نپی کرم حاوی کالاندولا با مشورت پزشک استفاده کنید.
اگزما پوستی در نوزاد معمولا به صورت ناحیهای قرمز و دچار خارش در روی پوست ایجاد میشود و میتواند در صورت نوزاد در واکنش به تحریکهای پوستی مانند بوسیدن یا حتی بدون تحریک در اثر کم آبی ایجاد شود.
اگزما در بین نوزادانی که دارای سابقه بیماریهای خانوادگی مانند آسم یا آلرژی هستند، شایعتر است. حتی این خشکی شدید میتواند در صورت نوزاد به شکل حساسیتی پوستی دارای ترشح بروز کند، که اگر به آن توجه نشود به مرور زمان التهاب، ضخامت بیشتری پیدا کرده، خشک و پوسته پوسته میشود.
بهترین راه درمان اگزما، شناخت محرکهای ایجاد کننده اگزما و پرهیز از آنهاست. همچنین استفاده از شویندههای ملایم و غیر صابونی از خشکی پوست جلوگیری میکند. بهتر است شوینده شما دارای آبرسانهای طبیعی مثل آلوئهورا باشد. ضمنا میتوانید از نپی کرم و یا لوسیون برای رفع حساسیت استفاده کنید. در صورت شدید بودن اگزما حتما باید به متخصص کودک خود مراجعه کنید.
علائم و راههای درمان اگزما در نوزادان و کودکان را اینجا بخوانید.
معمولا در نوزادانی که پیش از موعد تعیین شده به دنیا میآیند، خشکی پوست به ویژه در صورت بسیار رایج است و لازم نیست نگران آن باشید. در چنین حالتی پوست زیرین فرزند شما کاملاً سالم، نرم و دارای رطوبت است، اما اگر خشکی پوست او پس از دو یا سه ماه برطرف نشد، باید با پزشک خود مشورت کنید.
کلاه گهوارهای یا درماتیت سبورهای معمولا بر اثر چربی زیاد پوست ایجاد میشود. این عارضه به شکل یک ناحیه قرمز، پوستهپوسته و چرب روی سر، ابروها، پلکها، گوشههای بینی و یا پشت گوشها ظاهر خواهد شد. زمان بروز کلاه گهوارهای در ماه اول یا دوم پس از تولد است و پیش از یک سالگی از بین میرود. شما میتوانید از شامپوها، لوسیونها، پمادها و یا روغنهای ویژه این عارضه که توسط پزشک در نسخه نوشته میشود، استفاده کنید.
۵۰ درصد از نوزادان دارای جوشهای سفید ریزی به نام میلیا هستند. این جوشها معمولاً روی بینی و صورت ظاهر شده و علت آن پوستههایی است که غدههای چربی پوست را مسدود میکنند.
توجه داشته باشید که میلیا با وجود شباهت زیاد، آکنه کودک نیست و آکنه منشاء قارچی دارد. برای رفع میلیا، صورت کودک را با شویندههای ملایم فاقد فتالئات، سولفات و پارابن شستشو دهید. بعد از گذشت چند روز و یا چند هفته، غدههای پوست باز شده و دانههای سفید خودبهخود ناپدید میشود و نیازی به درمان ندارد. با این وجود نگرانی و استرس برای سلامتی شما و به ویژه فرزندتان بسیار مضر است و در صورت نگرانی حتما با دکتر صحبت کنید.
حدود ۲۰ درصد از نوزادان روی بینی و صورت خود در طول یک ماهگی دچار آکنه میشوند. این آکنه با آکنه نوجوانان کاملا متفاوت بوده و علت آن معمولا هورمونهای زایمان یا قارچ است. احتمال آکنه روی بینی، پیشانی و گونه نوزادان بیشتر از بقیه جاهای صورت است. بهتر است برای ایجاد نشدن آکنه قارچی، کودک را روی ملافه تمیز که با شوینده های ملایم شسته شده قرار گیرد.
استفاده از شویندههای قوی یا ملافههای کثیف آکنه را بدتر میکند. آکنه ناشی از هورمونها به راحتی پس از چند ماه خود به خود ناپدید خواهد شد. در صورتی که پس از۳ ماهگی هنوز آکنه را بر روی پوست کودک مشاهده میکنید با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید.
بسیاری از نوزادن از بدو تولد، خالهای مادرزادی در بدن و صورت خود دارند. این عارضه ممکن است هنگام تولد یا چند ماه پس از آن روی پوست ظاهر شود. خال مادرزادی در اکثر موارد نگران کننده نیست و نیاز به هیچ درمانی ندارد. اگر خال باعث نگرانی شما به هر دلیل شده است، با پزشک نوزاد در مورد آن صحبت کنید.
تعداد زیادی از نوزادان هنگام تولد یا پس از آن دچار جوش یا لکههایی روی پوست صورت هستند که معمولا بیخطر بوده و ضرری به سلامتی آنها وارد نخواهد کرد. این جوشها خودبهخود از بین خواهد رفت و یا اگر به صورت یک لکه یا نشانۀ مادرزادی دوستداشتنی باشد، در جایی از پوست باقی میماند. برای رفع لکه مادرزادی روی صورت میتوانید با پزشک متخصص مشورت کنید.
لکههای مادرزادی مانند لکههای سطحی و شبیه لکه جوهر است و سالمون نام دارد که در میان عامه به نام بوسه فرشته شناخته میشود و در بین نوزادان بسیار شایع است. این لکهها ممکن است شکل، اندازه و رنگ متفاوتی نسبت به یکدیگر داشته باشند و در هر نقطه از بدن از جمله پوست صورت نوزاد ظاهر شوند.
بعضی از این لکهها چند روز یا حتی چند هفته بعد از تولد ظاهر میشوند و پس از مدتی در چند سال اول زندگی ناپدید خواهند شد. اما ممکن است در بعضی موارد مانند خالهای ارغوانی مایل به قرمز دائمی بر روی پوست باقی بمانند.
این عارضه بر خلاف اسم آن و بروز جوشهای پر از چرک که پس از ترکیدن، لکههای قهوهای تیرهای بر جای میگذارند، به خودی خود تا ۳ و یا ۴ ماهگی درمان خواهد شد. ولی بهتر است جهت آرامش نوزاد حتما با پزشک در مورد این مشکل صحبت کنید.
اریتم توکسیکوم یا جوشهای کندو شکل با برجستگیهای سفید یا زرد که با هالهای قرمز احاطه شدهاند، نیز فقط نام ترسناکی دارد و در اکثر موارد خطرناک نیست، اما حتما این موضوع را با پزشک فرزند خود مطرح کنید. این جوشها به صورت نرمال یک یا دو روز پس از تولد ظاهر شده و در عرض یک یا چند هفته از بین میروند.
خوردن آنتی بیوتیک به هیچ وجه برای نوزاد توصیه نمیشود، اما در صورتی که پزشک تشخیص دهد ضروری است. یکی از عوارض مصرف آنتی بیوتیک، عفونتهای قارچی بعد از دوره مصرف است. در صورت، برفک روی زبان و دهان ظاهر شده و ممکن است با شیر خشکشده اشتباه گرفته شود. برفک به راحتی با داروی مایع ضدقارچ درمان میشود، ولی در مورد این عفونت حتما باید به دکتر مراجعه کنید.
نشانه و علائم زردی نوزاد در اکثر نوزادان، دو یا سه روز پس از تولد مشاهده میشود. این رنگ زرد روی پوست و در چشم قابل مشاهده است. مقدار بالای بیلی روبین در نوزادان زودرس در نتیجه شکستن گلبولهای قرمز است و باید تست زردی توسط مراکز کودکان انجام شود، تا اگر خطرناک بود با دستگاه این مشکل برطرف گردد. در موارد غیر خطرناک این مشکل یک یا دو هفته پس از تولد خودبهخود رفع خواهد شد.
درمانهای سنتی زیادی برای زردی کودکان وجود دارد، اما معمولا تغذیه با شیر مادر در دفعات بالا بهترین راهکار است و مادر بهتر است از شیرخشت استفاده کند. در موارد شدید، بیماری نور درمانی و فتوتراپی انجام خواهد شد. برای این مورد نیز حتما باید با دکتر فرزند خود مشورت کنید.
با رعایت نکات زیر سلامتی پوست صورت نوزاد خود را تضمین کنید:
خوشبختانه اغلب حساسیتها، عوارض و مشکلات پوستی نوزادان در پوست صورت جدی نیست. اما برخی از آنها مانند نقطههای کوچک ارغوانی و قرمز، جوشهای زرد پر از مایع یا تاول چرکی ممکن است نشانه عفونت باشد و نیاز به پیگیری جدی دارد. مهمترین و خطرناکترین نشانه برای مراجعه به پزشک، تب بالا و یا بیحالی کودک است که در صورت بروز هر یک از این موارد باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
در پایان به خاطر داشته باشید، حساسیت پوست صورت نوزاد تا کودک سه ساله معمولا به سرعت در مدت زمان چند روز تا چند ماه، خودبهخود برطرف میشود. پس کمی صبر کنید و در صورت برطرف نشدن موضوع با پزشک مشورت کنید. بهتر است با استفاده از محصولات ویژه پوست نوزاد تا کودک سه ساله مانند مامابیبی لبخند و سلامتی را به آنها هدیه کنید.