کولیک چیست؟ کولیک یا قولنج نوزادی به گریه مکرر، طولانی و شدید یک نوزاد سالم گفته میشود که معمولا والدین نوزاد تازه متولد شده را نگران میکند. چرا که نوزادی که به آن مبتلاست، با هیچ درمانی آرام نمیشود و علائم ظاهریش کاهش پیدا نمیکند. کولیک نوزاد معمولا در عصرها رخ میدهد. زمانی که والدین برای رسیدگی به کودک به اندازه کافی خسته هستند و همین باعث نگرانی و کلافگی والدین و همچنین نوزادان میشود.
برای اطلاعات بیشتر این مقاله از برند مامابیبی را تا انتها مطالعه کنید.
دوره های کولیک زمانی به اوج خود میرسند که نوزاد در شش هفتگی خود است. البته این علائم تا حدود شش ماهگی کم کم کاهش پیدا میکنند. اگر چه علائم با گریه بیش از حد کودک همراه هستند و به خودی خود و با گذشت زمان برطرف میشوند، اما به اندازه کافی والدین را خسته، کلافه نگران و در موارد شدیدتر بیخواب میکنند.
نوزادان کولیکی در سه ماه اول زندگی دچار بیقراری و گریههای شدید میشوند. به شکلی که حداقل سه ساعت تا هفت ساعت در شبانه روز را به طور مداوم گریه میکنند. اگرچه تعیین زمان مشخص بروز علائم کولیک امکانپذیر نیست، اما نوزادان کولیکی معمولا در محدوده زمانی عصرها دچار گریه شدید میشوند. آنها به صورت ممتد گریه میکنند، به هیچ علامت، دارو و عملی واکنش نشان نمیدهند. حتی به لالایی و تکان دادنهای گهواره نیز بیتوجه میشوند و به صورت مداوم گریه میکنند.
معمولا نوزادان دچار کولیک، علائم زیر را نشان میدهند:
حال که متوجه شدید کولیک چیست، بهتر است با علت آن آشنا شوید. علت کولیک یا قولنج معمولا ناشناخته است و ممکن است ناشی از عوامل متعددی باشد. اگر چه محققان و متخصصان کودک هنوز دلیل قطعی و مشخصی برای قولنج پیدا نکردهاند و حتی نمیدانند که چرا این عارضه معمولا در پایان ماه اول زندگی نوزاد رخ میدهد و تا شش ماهگی ادامه دارد؟
چرا برخی از نوزادان دچار کولیک میشوند و عدهای دیگر در آرامش کامل هستند؟ چرا که آن در زمانهای مشخصی از روز اتفاق میافتد و چرا بدون هیچ درمانی به خودی خود و با گذشت زمان بهبود پیدا میکند؟ با این حال عوامل احتمالی قولنج را بدین شرح مشخص میکنند:
گریهها و بیقراریهای ناشی از نفخ نوزاد معمولا با درمانهایی مانند شربت های ضد نفخ کودکان بعد از مدت زمان کوتاهی درمان میشوند، حال آنکه گریه های ناشی از قولنج معمولا مدت دار است و در مدت زمان کوتاهی برطرف نمیشوند.
اگر چه عوامل مؤثر در بروز کولیک به خوبی مشخص نشده اند، اما نتایج تحقیقات نشان از عوامل احتمالی مختلفی دارد که عبارتند از:
اگر چه گریه بیش از حد و تسلی ناپذیر ممکن است والدین نوزاد را به شدت نگران و مضطرب کند، اما جای هیچ نگرانی وجود ندارد. البته نباید گریههای ناشی از کولیک را با گریههایی تسلی ناپذیری که ناشی از درد و بروز مشکلی در کودک است، اشتباه گرفت.
قولنج برای والدین حالتی بسیاراسترسزا است. مطابق با تحقیقات ارائه شده، بروز کولیک در نوزادان باعث مشکلاتی در والدین و نوزاد میشود که عبارتند از:
استرس ناشی از آرام کردن نوزادی که گریه میکند، گاهی والدین را به تکان دادنهای شدید کودک وادار میکند. تکانهای شدیدی که ممکن است به کودک آسیب برسانند. تکان دادن نوزاد میتواند باعث آسیب جدی به مغز و مرگ آنی شود.
اگر والدین اطلاعاتی در مورد آرام کردن کودک کولیکی نداشته باشند و آموزشهای لازم را جهت مراقبت از نوزاد مبتلا به کولیک ندیده باشند، ممکن است به طور ناگهانی و غیر عمد به سر کودک خود آسیبهای جدی برسانند. خطر واکنشهای کنترل نشده والدین برای نوزادان بیشتر از ابتلا به قولنج و دردهای اسپاسمی ناشی از آن است.
اگر چه برخی از متخصصان وجود رابطه بین تغذیه مادر و ابتلا به کولیک را رد میکنند، اما برخی از آنها وجود لبنیات در تغذیه مادر، غذاهای پرادویه و تند، سبزیجات نفاخ، نوشابه، آجیلهایی مانند بادام زمینی، بادام هندی و فندق، کافئین و پیاز و سیر را علت بروز علائم کولیک در نوزادان میدانند.
در این صورت برای مدت مشخصی (دو هفته) هر کدام از این موارد را از رژیم غذایی مادر حذف میکنند و نتیجه را ارزیابی میکنند. در صورت کاهش پیدا کردن علائم، رژیم غذایی را ادامه میدهند و در صورت تغییر نکردن علائم به رژیم عادی قبلی مادر ادامه میدهند.
به منظور درمان کولیک نوزادان، قبل از هر چیز باید استرس و نگرانی خود را کنترل کرده و بتوانید حالتهای ترس و اضطراب خود را مدیریت کنید.
البته میتوانید اقداماتی را انجام دهید که شدت و طول دورههای قولنج را کاهش دهد و یا از درمان های سریع کولیک نوزادان مانند قطره برای کولیک نوزاد استفاده کنید. بهتر است که در زمان قولنج، نوزاد را با حرکات ریتمیک ملایم تکان دهید. دقیقا مانند گهواره کودک را آرام تکان دهید تا علائم قولنج را کاهش دهید.
بسیاری از پزشکان برای برطرف کردن علائم کولیک، قطره های درمان کولیک را تجویز میکنند. البته مصرف طولانی مدت فرآوردههای پروبیوتیک نیز میتوانند تا حد زیادی علائم کولیک را کاهش دهند.
استفاده از قطره های دارویی در پارهای از موارد باعث کاهش علائم میشوند. قطره هایی مانند گریپ واتر، سایمتیکون و یا سایر داروهایی که بدین منظور تهیه شدهاند.
اگر نوزاد شما بعد از مصرف قطره های دارویی کولیک باز هم بیامان گریه کرد، بهتر است که نوزاد را در گهواره قرار دهید و یا به صورت دستی به کمک یک فرد دیگر گهواره پارچهای درست کنید و به صورت ریتمیک نوزاد را تکان دهید. در بیشتر موارد در این حالت علائم کولیک کاهش پیدا میکند.
البته مطابق با تحقیقات انجمن پزشکی آمریکا، نوزادان کولیکی در آغوش پدر زودتر تسکین پیدا میکنند. چرا که آغوش مادر معمولا حس شیردهی را به کودک میدهد و چون نوزاد در شرایط قولنج نمیتواند شیر بخورد، سیکل معیوب ایجاد میشود و همین حالت باعث بی تابی بیشتر نوزاد میشود.
مطابق با توصیههای طب سنتی، درمانهای خانگی زیادی وجود دارند که ممکن است، علائم کولیک را کاهش دهند. داروهایی مانند عرق نعنا، روغن زیتون، عرق رازیانه و چای بابونه از جمله این داروهای گیاهی هستند. البته میتوان با روغن بدن نوزاد، کودک را ماساژ داد و تا حد زیادی از اسپاسم عضلانی کودک کم کرد.
مطابق با توصیههای طب سنتی، مصرف بارهنگ باعث کاهش علائم نفخ در نوزادان شده و البته علائم کولیک را نیز به شدت کاهش میدهد.
در حال حاضر قطره های مختلفی وجود دارند که معمولا توسط پزشکان کودک برای درمان کولیک پیشنهاد میشوند. داروهایی نظیر قطره کولیک اید، قطره کولیک ایز، قطره خوراکی دای کولیک گات، قطره پدی لاکت، قطره کولیکز، قطره روتفلور، قطره کولیک پد، قطره بی بی کر، قطره پروبیوتیک بیوگایا، قطره بیبی کولیک، قطره گریپ واتر و…