فواید شیردهی معمولا زمانی مفهوم پیدا میکند که مادر فرزندش را با شیر خودش و یا اصطلاحا شیر مادر تغذیه کند. تغذیه با شیر مادر هم برای نوزاد و هم برای مادر مفید است. مادری که به فرزندش شیر میدهد، تمامی آنتیبادیها و مواد مغذی شیرش را به بدن نوزاد خود وارد کرده و از این سبب مصونیتهایی برای وی ایجاد میکند. اگر نوزاد شیر خوار دارید و دوست دارید که از فواید شیردهی، مزایای شیردهی و یا عوارض شیردهی بیشتر بدانید، این مقاله از وبسایت مامابیبی را مطالعه کنید. ما در کنار شما هستیم تا به روزترین اطلاعات در این زمینه را در اختیارتان قرار دهیم.
تغذیه با شیر مادر هم برای نوزادان و هم برای مادران فواید زیادی دارد. شیر مادر تغذیه مناسبی را برای کودک فراهم میکند و موجبات رشد و تکامل فیزیکی نوزادان را فراهم میکند. شیردهی همچنین میتواند باعث ایجاد مصونیت در برابر ابتلا به برخی بیماریها برای مادر و نوزاد شود. آنتیبادیهای موجود در شیر مادر به محافظت از کودک در برابر بیماریها کمک میکند.
به لحاظ اهمیت موضوع تغذیه با شیر مادر، این مورد حتی در احادیث و آیات قرآنی نیز به وفور ذکر شده است. آیات قرآنی که به طور مستقیم موضوع فواید شیردهی نوزاد در آنها مطرح شده، آیات زیر هستند:
۱- آیه ۲۳۳ سوره بقره که مهمترین آیه در خصوص فواید شیردهی برای نوزادان است.
۲- آیه ۱۵ سوره احقاف
۳- آیه ۱۴ سوره لقمان
۴- آیه ۲۳ سوره نساء
۵- آیه ۶ سوره طلاق
۶- آیه ۲ سوره حج
۷- آیه ۷ سوره قصص
۸- آیه ۱۲ سوره قصص
همان طور که گفتیم فواید شیردهی برای مادران و نوزادان بسیار است، اما مهمترین فواید شیردهی برای زنان شامل موارد زیر هستند:
با رشد کودک، مواد مغذی و مورد نیاز بدن کودک تغییر میکند. در این زمان ترکیبات شیر مادر نیز برای تامین نیازهای تغذیهای کودک تغییر میکند.
شیر مادر آنتیبادیهای موجود در شیر را به بدن نوزاد انتقال میدهد. به همین دلیل بدن نوزاد نسبت به ابتلا به تمام بیماریهایی که مادر به آنها مصونیت دارد، مصون میشود. این آنتیبادیها یکی از فواید شیردهی است که به نوزادان کمک میکنند تا سیستم ایمنی قوی داشته باشند و از آنها در برابر بیماریها محافظت کنند.
از آنجایی که شیر خشک، در آزمایشگاه تولید میشود و در بیشتر موارد همان نوع تجاری تغییر یافته شیر گاو است، بسیاری از فواید و مزایای شیر مادر را ندارد. شیر خشک حاوی همان آنتیبادیهای موجود در شیر مادر نیست. اگر چه موادی به شیر خشک اضافه میشود که به محافظت از نوزادان در برابر بیماری کمک میکند، اما این مواد مانند آنتیبادیهای موجود در شیر مادر نیستند که به راحتی جذب بدن نوزاد شوند و البته همان نوع محافظت از بدن نوزاد را باعث نمیشوند.
غلظت بالای ویتامینها و مواد معدنی در شیر خشک هضم آن را دشوارتر میکند و احتمال اینکه نوزاد را درگیر مشکلاتی مانند نفخ معده، یبوست، ناراحتی معده و… کند زیاد است. حال اینکه هیچ یک از این عوارض شامل حال شیردهی با شیر مادر نمیشود.
اقدامات سادهای وجود دارند که شما میتوانید برای افزایش شیر مادر انجام دهید. اینکه چقدر طول میکشد تا میزان شیر مادر افزایش یابد، بستگی به این دارد که میزان شیر مادر در ابتدا چقدر کم بوده و چه چیزی در کاهش تولید شیر مادر نقش دارد.
به منظور آگاهی از فواید شیردهی و افزایش شیر مادر کافیست که چند کار ساده را انجام دهید که شامل موارد زیر هستند:
در طی روز و شب به دفعات زیادی به نوزاد شیر بدهید و به کودک اجازه دهید که خودش تصمیم بگیرد که چه زمانی شیر خوردن را متوقف کند. وقتی کودک سینه شما را میمکد، هورمونهایی ترشح میشوند که تولید شیر را افزایش میدهند. هر چه بیشتر شیر بدهید، سینههای شما شیر بیشتری تولید میکنند. شیر دادن به نوزاد ۸ تا ۱۲ بار در روز میتواند به افزایش تولید شیر کمک کند. البته این بدین معنا نیست که تغذیه بیشتر یا کمتر از این مقدار نشان دهنده وجود مشکل است.
پمپاژ بین شیردهی نیز میتواند به افزایش تولید شیر کمک کند. گرم کردن سینهها قبل از فشار دادن سینهها به دفعات باعث میشود که پمپاژ سینهها راحتتر انجام شود و در نتیجه تولید شیر مادر بیشتر شود.
در هر بار شیردهی به کودک خود از هر دو سینه شیر بدهید. اجازه دهید نوزاد از سینه اول شیر بخورد تا زمانی که شیر سینه کم شود. سپس تغذیه از سینه دوم را شروع کنید. مک زدن هر دو سینه توسط نوزاد باعث افزایش تولید شیر میشود.
استفاده از مکمل های شیر افزا گزینهای عالی برای افزایش تولید شیر هستند. این مکملها را به راحتی میتوانید با خرید آنلاین یا خرید حضوری از داروخانهها و یا فروشگاههای بچه خریداری کنید.
مطابق با اظهارات کارشناسان بنیاد تغذیه با شیر مادر کانادا، غذاها و گیاهان خاصی وجود دارند که ممکن است تولید شیر مادر را افزایش دهند. برخی از آنها شامل موارد زیر هستند:
اگر چه تغذیه با شیر مادر هم برای مادر و هم برای کودک مزایایی دارد و یا فواید شیر مادر برای مادر بسیار زیاد است، اما عوارض شیردهی برای مادر نیز نباید نادیده گرفته شود. شیردهی همیشه آسان نیست و با پر شدن سینه و حساس شدن نوک سینهها ممکن است مشکلاتی برای مادر به وجود بیایید.
مشکلاتی مانند زخم شدن سر سینهها، مسدود شدن مجاری شیر، ورم پستقان، استخوان درد در دوران شیردهی و محبوس شدن شیر در سینهها که همگی اینها به نوبه خود مشکلاتی برای مادر و متعاقبا نوزاد به وجود میآورند.
یکی از مشکلاتی که معمولا مادران شیرده پیدا میکنند، استخوان درد در دوران شیردهی است. مادرانی که مواد غذایی مغذی و کافی دریافت نمیکنند، مکملهای تغذیه مصرف نمیکنند و کودک خود را با شیر مادر تغذیه میکنند در معرض استخوان درد حین شیردهی قرار میگیرند.
به طور کلی، ادامه شیردهی در دوران بارداری بیخطر است. تا زمانی که مادر مراقب تغذیه سالم و نوشیدن مایعات به مقدار زیاد باشد، جای هیچ نگرانی نیست. گذشته از فواید شیردهی، این کار میتواند باعث انقباضات خفیف رحم شود. اگرچه این انقباضات در دوران بارداری مشکلی ایجاد نمیکنند، اما اگر مادر قبلا سقط کرده باشد یا سابقه زایمان زودرس داشته باشد، ممکن است پزشک از شیردهی در دوران بارداری منعش کند.
مسلما شیردهی طولانی مدت به نوزاد چالشها و عوارض خاص خود را دارد. عوارض شیردهی زیاد هم برای کودک و هم برای مادر مشکل ایجاد میکند. ابتلا به پوکی استخوان در سنین میانسالی و تضعیف اعصاب مهمترین عوارض زیاد شیر دادن به نوزاد برای مادر هستند.
البته مضرات شیردهی بیش از دو سال نیز برای نوزاد وجود دارد. نوزاد هم با شیر خوردن زیاد نمیتواند مواد مغذی کافی و مناسبی دریافت کند، چرا که شیر مادر دیگر نیازهای بدنیاش را برطرف نمیکند و از آنجایی که در مرحله رشد قرار دارد، دچار عوارض ناشی از شیر خوردن طولانی مدت میشود.
اگرچه تغذیه با شیرمادر فواید زیادی دارد، اما اگر مدت زمان شیردهی بیش از دو سال شود، ممکن است باعث بروز مشکلاتی در بدن مادر و کودک شود. به همین خاطر بهتر است که قبل از دوسال، کودک از شیر گرفته شود. آکادمی اطفال آمریکا معتقد است که تغذیه با شیر مادر بهترین منبع تغذیه در سال اول است.
توصیه میکنیم حدود شش ماه اول را به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه کنید و سپس به تدریج غذاهای جامد اضافه کنید و حداقل یک سال به شیردهی ادامه دهید. البته این برای افرادی است که با حاملگی شیردهی دارند. در صورت شیردهی بدون حاملگی اوضاع به کلی فرق میکند.
شیردهی کودک به صورت خوابیده نیز عوارضی مانند پریدن شیر در نای کودک، بروز اختلالات معده، نفخ و دلدرد و… دارد.
حال که با فواید و مزایای شیردهی و همچنین عوارض شیردهی آشنا شدید، نظرات خود را در این خصوص با ما در میان بگذارید.