علائم و نشانه های نوزاد و کودک سالم چیست؟
برفک دهان نوزاد چیست و چه عواملی باعث آن در کودکان و نوزادان می‌شود؟
مرداد ۳, ۱۴۰۱
فواید ماساژ دادن بدن نوزاد با روغن چیست؟
شهریور ۲, ۱۴۰۱
اگر در شرف بچه دار شدن هستید و می‌خواهید ۱۰ نشانه سلامت نوزاد و کودک سالم را بدانید، این مقاله برای شماست. در این مطالب از وب سایت مامابیبی قصد داریم که اطلاعات مهمی در مورد نشانه سلامت نوزاد در اختیارتان قرار دهیم.
نوزادان به مراقبت زیادی نیاز دارند و شما به عنوان والدین باید سعی کنید که تمام تلاش خود را برای حفظ سلامتی و رفاه کودک به کار گیرید. مشکل از آنجایی شروع می‌شود که نوزادان نمی‌توانند صحبت کنند و ما را از شرایط خود آگاه سازند. این وضعیت والدین را در شرایط سختی قرار می‌دهد، اما اگر مراقب باشید، علائم مختلفی را می‌بینید که نشان دهنده سلامت کودک شماست. هر پدر و مادری باید این علائم را به خوبی بشناسد تا از سلامت نوزاد خود مطمئن شود.
نشانه و ویژگی های نوزاد و کودک سالم چیست؟
به طور کلی نوزادی که تازه متولد می‌شود، علائمی دارد که که نشان می‌دهد نوزاد سالم است یا خیر. نشانه های کودک سالم در بدو تولد شامل موارد زیر هستند:
-
آرامش پیدا کردن نوزاد با شنیدن صدای مادر و تماس پوستی با او
کودک نه ماه تمام را در شکم مادر سپری می‌کند و همه این‌ها باعث می‌شود که صدای مادر بخش مهمی از وجود نوزاد شود. پس از تولد، کودک به صدای مادر گوش داده و به آن پاسخ می‌دهد. این نشانه این است که کودک در مسیر درست رشد عاطفی قرار دارد. اگر بتوانید کودک گریان خود را آرام کنید یا هر وقت با کودکان‌تان صحبت می‌کنید و یا با او تماس پوستی دارید، توجهش به شما جلب می‌شود، همه این علائم، نشان از نوزاد سالم دارد.
-
اشتها و نحوه تغذیه مناسب؛ نشانه کودک سالم
نوزادان با رفلکس مکیدن ذاتی متولد می‌شوند. به این معنی که به محض اینکه چیزی را به دهان کودک خود ببرید، سریعا شروع به مکیدن می‌کنند. اگر کودک شما میل خوبی به مکیدن شیر دارد و زیاد شیر می‌خورد، به این معنی است که کودک اشتهای خوب و سیستم گوارشی خوبی دارد. اگر کودک هنگام قورت دادن شیر صدای بلعیدن می‌دهد، به این معنی است که او به خوبی تغذیه می‌کند. نوزادی که احساس سیری می‌کند، ممکن است بعد از شیر دادن بخوابد. این علائم نشان از سلامت کودک دارد.
-
تعداد دفعات و نظم در دفع ادرار و مدفوع
اگر در روز ۴ تا ۶ بار پوشک نوزاد خود را عوض می‌کنید، یعنی فرزند سالمی دارید. میزان ادرار و مدفوع کودک، میزان سلامت او را مشخص می‌کند. مهم نیست که کودک از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه می‌کند، به طور متوسط روزانه باید ۴ تا ۶ پوشک را خیس کند. تغذیه خوب شیرخوار یکی از نشانه های کودک سالم و سلامت نوزاد است. همچنین نوزاد در چند هفته اول پس از تولد، افزایش وزن قابل توجهی را نشان می‌دهد. با این حال، اگر کودک شما تعداد کمتری پوشک را در یک روز خیس می‌کند یا افزایش وزن قابل توجهی را نشان نمی‌دهد، به این معنی است که او به خوبی تغذیه نمی‌کند. همچنین، ادرار تیره نشان دهنده کم آبی در نوزادان است.
-
افزایش قد و وزن گیری مناسب
هر بار که نوزاد خود را نزد پزشک می‌برید، پزشک وزن و قد او را اندازه می‌گیرد. در شش ماه اول، کودک به سرعت رشد می‌کند و به طور متوسط، هر هفته ۵ تا ۷ اونس وزن و نیم تا یک اینچ قد اضافه می‌کند. در واقع، اگر نوزاد در ۵ ماهگی تقریبا دو برابر وزن هنگام تولد و در یک سالگی سه برابر شده باشد، به این معنی است که او سالم است.
-
نشان دادن واکنش به صدا‌ها نشانه سلامت شنوایی نوزاد
کودک سالم تا یک ماهگی باید بتواند به شما نگاه کرده و تماس چشمی برقرار کند. نوزادان معمولا در دو ماهگی به شما لبخند می‌زنند و ممکن است تا چهار ماهگی با صدای بلند بخندند. در پایان پنج ماهگی، کودک به کار‌های شما شدیدا واکنش نشان می‌دهد و کلمات خاصی را بر زبان جاری می‌کند. این نشان دهنده این است که می‌خواهد صحبت کند. این نشانه های کوچک، نشان دهنده این واقعیت است که کودک شما به طور سالم رشد می‌کند و همچنین از محیط اطراف خود آگاه است.
-
کشف محیط اطراف؛ نشانه کودک سالم
در هنگام تولد، دید کودک چندان عالی نیست و همه چیز برای او تار به نظر می‌رسد. با این حال، همانطور که کودک رشد می‌کند، چیز‌های اطراف خود را مشاهده می‌کند و روی آن‌ها تمرکز می‌کند. بعد از تولد، دید کودک فقط به ۸ تا ۱۲ اینچ محدود می‌شود، اما به تدریج افزایش می‌یابد و کودک شروع به نگاه کردن و تمرکز روی اشیاء دورتر می‌کند. بنابراین، اگر کودک به سقف نگاه می‌کند، ممکن است یک پنکه متحرک را مشاهده کند. این نشانه آن است که کودک شما در حال رشد سالم است.
-
واکنش به صدا‌های اطراف
کودک قبل از تولد قادر به شنیدن است، به این معنی که او صدا‌های مختلف را زمانی که در رحم بوده، می‌شنیده است. با این حال، نوزادان قادر به تشخیص صدا‌ها نیستند، اما با شروع رشد، درک بهتری از صدا‌های مختلف اطراف خود پیدا می‌کنند. بعد از اینکه کودک سالم به سن ۴ یا ۵ ماهگی رسید، متوجه واکنش او به صدای موسیقی، تلویزیون و حتی صدای اسباب بازی‌ها می‌شوید. هر زمان که کودک، صدای جدیدی می‌شنود، واکنش نشان می‌دهد و این نشان دهنده کودک سالم است.
-
تعداد دفعات مدفوع نشانه نوزاد و کودک سالم
اگرچه ممکن است کمی عجیب به نظر برسد، اما مدفوع کودک نیز در تعیین میزان عملکرد او از نظر سلامتی مهم است. دفع مدفوع نوزادان متفاوت است، جایی که برخی ممکن است چند بار در روز مدفوع کنند، برخی دیگر هر چند روز یک بار مدفوع می‌کنند. تا زمانی که مدفوع نوزاد نرمال باشد، هیچ نگرانی وجود ندارد. چرا که مدفوع نرم است و کودک دفع راحتی دارد. این هم نشانه دیگری از سلامتی نوزاد است.
-
گردن گرفتن و تحمل وزن بدن
هنگامی که کودک یک ماهه یا بزرگتر است، ممکن است بتواند برای مدت کوتاهی سر خود را بلند کند و تا زمانی که به سه ماهگی می‌رسد، ممکن است بتواند با دراز کشیدن روی شکم، سر خود را برای مدت طولانی‌تری بلند کند. این نشانه بسیار خوبی است که کودک بر عضلات خود کنترل دارد و بنابراین سعی در انجام حرکات مختلف دارد. تا شش ماهگی، کودک ممکن است به دو طرف بغلتد، با تکیه‌گاه بنشیند و تا یک سالگی می‌تواند سینه خیز برود، بایستد و با حمایت نیز راه برود. همه این‌ها نشانه های یک کودک سالم هستند.
-
برقراری ارتباط مناسب و روند اجتماعی شدن
تمامی نوزادان در سن ۵ تا شش ماهگی می‌توانند با دیگران ارتباط چشمی برقرار کرده و روی حرکات آنان تمرکز کنند. این کار‌ها نشان از رشد عاطفی کودک و البته سیستم عصبی دارد. روند اجتماعی شدن کودک در این سنین، نشان از سلامت نوزاد دارد.
-
خواب مناسب یکی از نشانه های نوزاد و کودک سالم
خوابیدن برای رشد کلی نوزاد بسیار مهم است و اگر کودک خوب بخوابد، رشد خوبی خواهد داشت. مادامی که که کودک رشد می‌کند، سیستم عصبی او بهبود پیدا می‌کند. خواب مناسب نشانه رشد عصبی مناسب کودک است. اگر کودک شما خوب می‌خوابد، به این معنی است که او خوشحال و راضی است و بنابراین، نشانه رشد سالم است.
مشخصات نوزاد سالم در بدو تولد چیست؟
معمولا در بدو تولد نوزادان را از نظر سلامت بدنی و ذهنی معاینه می‌کنند. شاید دیده باشید که هنوز ساعتی از تحویل گرفتن نوزادان در بیمارستان نگذشته که یک متخصص کودکان وارد می‌شود و بعد از معاینه بالینی نوزاد، سلامت نوزاد را اعلام می‌کند. در واقع پزشک، کودک را از لحاظ مغزی، شنوایی، مردمک چشم، حرکات چشم، واکنش‌های عصبی، واکنش به محرک‌ها و… آزمایش می‌کند و مطمئن می‌شود که نوزاد سالم است.
نشانه های نوزاد سالم در یک ماهگی کدامند؟
به منظور سنجش سلامت نوزادان در یک ماهگی، درجه بدن نوزاد، سایز سر، ضربان قلب نوزاد، وزن نوزاد، میزان اشتها و همچنین قد نوزاد سنجیده می‌شود. در صورتی که این موارد با مقیاس‌های استاندارد سلامت سنجیده شوند و اعداد مورد قبولی را ارائه دهند، نوزاد در سلامت کامل به سر می‌برد.
از کجا بفهمیم مغز نوزاد سالم است؟
اگر نوزادی در شیر خوردن مشکل داشته باشد و هیچ توجهی به اطرافش نکند، در واقع هیچ واکنشی نسبت به صدا‌های افراد و اتفاقات دور و برش نشان ندهد، باید از لحاظ سلامت مغز ارزیابی شود. به طور کلی نشانه کودک سالم و سلامت نوزاد، درست شیر خوردن، بروز واکنش‌های متناسب با صدا‌های محیط، گرفتن تماس چشمی و… است.
کف دست نوزاد سالم چگونه است؟
کف دست نوزادان سالم دو شیار دارد. کف دست نوزادانی که دچار سندرم داون هستند تنها یک شیار دارد و همین نشانه یکی از علائم بیماری سندرم داون در کودکان است. البته کودکان سندرم داون، چشمانی بادامی، ماهیچه‌های شل و آویزان، شیار پشت گردن، انگشتانی کوتاه و… دارند.
علائم نوزاد مشکل دار چیست؟
نوزادان مشکل دار، معمولا بی‌حال هستند و در شیر خوردن و بلع مشکل دارند. البته خواب آلوده نیز هستند و کمتر حالت هوشیاری کامل دارند. نوزادانی که در ابتدا با بیماری متولد می‌شوند، در معاینه‌های بالینی توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شوند. برخی از علایم آن قدر ظریف و جزئی هستند که تشخیص دقیق بیماری در ابتدای تولد، تنها از عهده پزشکان متخصص بر می‌آید.
علت بی حالی نوزاد تازه متولد شده چیست؟
اگر چه بی‌حالی چند ثانیه‌ای نوزادان در ابتدای دقایق اولیه تولد طبیعی است، اما اگر این بی‌حالی ادامه دار باشد، نشان از بیماری نوزاد دارد. قبل از گریه معروف نوزادان که با کوبیدن به کف پای آن‌ها شروع می‌شود، نوزادان بی‌حال هستند، اما بعد از اینکه شروع به تنفس و گریه می‌کنند، بی‌حالی‌شان رفع می‌شود.
علت آرام بودن نوزاد کدام است؟
بسیاری از نوزادان تازه متولد شده آرام هستند و زیاد می‌خوابند. این دلیلی بر بیماری و یا حال بد نوزاد نیست. فقط اگر خواب نوزاد بیشتر از چهار ساعت طول بکشد، باید او را بیدار کنید و به او شیر بدهید، چرا که قند خون نوزاد می‌افتد و ممکن است عوارض جبران ناپذیری ایجاد کند.
علت دست و پا زدن زیاد نوزاد
یکی از نگرانی‌هایی که همیشه برای والدین وجود دارد، دست و پا زدن زیاد نوزادان است. در چنین شرایطی این سوال پیش می‌آید که آیا نشانه کودک و نوزاد سالم است یا خیر. بسیاری از والدین این حرکات را نشانه بیش فعالی کودک خود می‌دانند. به طور کلی نوزادان همیشه در حال رشد هستند و این حرکات نشانه سلامت نوزاد، رشد و تمایل به استقلال و مستقل حرکت کردن است. در چنین شرایطی نوزادان دست و پای خود را زیاد تکان می‌دهند. بنابران می‌توان گفت که چنین نوزادانی هیچ مشکلی ندارند و کاملا سالم هستند. در رابطه با بیش فعالی هم باید بگوییم که مشکل بیش فعالی معمولا از سنین ۳ تا ۴ سالگی شروع می‌شود.
دلیل گریه ضعیف نوزاد چیست؟
بسیاری از نوزادان بسیار آرام گریه می‌کنند. البته در طی گریه خود صدا‌هایی نیز در می‌آورند که هر کدام از آن‌ها معنی خاصی می‌دهد. ضعیف گریه کردن کودک، نشانه بیماری نیست و معمولا نشان از خواب آلودگی دارد.
نشانه های نوزاد عصبی کدامند؟
نوزادان عصبی خیلی بلند و سریع گریه کرده و سعی می‌کنند که به جایی چنگ بزنند. آن‌ها تمرکز نگاهی ندارند و هر لحظه سمت نگاه و صورت خود را عوض می‌کنند. معمولا آرام نیستند و با کوچکترین تغییری شروع به گریه و ناراحتی می‌کنند.
نشانه واکنش های طبیعی نوزاد و کودک سالم چیست؟
نوزادان طبیعی سالم حرکات و واکنش‌های خاصی دارند که شامل موارد زیر هستند:
۱- واکنش از جا پریدن (THE MORO REFLEX)
واکنش از جا پریدن زمانی اتفاق می‌افتد که نوزاد در حالت خوابیده قرار گرفته باشد و ناگهان صدایی ناگهانی و بلند را بشنود. نوزادان سالم در این شرایط، واکنش‌های سریع و ناگهانی نشان می‌دهند. سر خود را به عقب بر می‌گردانند و دست‌هایشان را به سمت دو طرف می‌کشانند یا حرکت می‌دهند. این واکنش معمولا در طی ماه‌های سوم تا ششم تولد از بین می‌رود. هر گونه ناهماهنگی در این شرایط نشان از وجود اختلال دارد. در واقع اگر کودکی در این شرایط هیچ واکنشی نشان ندهد، یعنی دچار آسیب‌های عصبی است.
این واکنش‌ها در بدو تولد نوزاد توسط پزشک متخصص و یا کارشناس شنوایی سنجی نوزاد بررسی می‌شود. در صورت رویت اختلال در این واکنش‌ها به والدین اعلام می‌شود که نوزاد را برای بررسی‌های بیشتر نزد متخصص ببرند.
۲- واکنش مکیدن (SUCKING REFLEX)
واکنش مکیدن یکی دیگر از نشانه های نوزاد و کودک سالم است. در صورتی که پستان مادر در دهان نوزاد قرار بگیرد، کودک باید به طور طبیعی بتواند پستان مادر را بمکد. در غیر این صورت، نوعی اختلال محسوب می‌شود.
۳- واکنش پلک زدن (BLINKING REFLEX)
هنگامی که نور مستقیم به چشم نوزاد بتابد، باید بلافاصله چشمک بزند و به نور واکنش نشان دهد. این واکنش نشان از سلامت نوزاد و طبیعی بودن وی دارد. این واکنش‌ها باید برای همیشه فعال بمانند و از بین نروند. در واقع از بین نرفتن چنین واکنش‌هایی نشان از سلامت نوزاد دارند.
۴- واکنش گالانت (GALANT REFLEX)
هنگامی که نوزاد را به سمت شکم بخوابانید و به ناحیه پشت او از سر تا باسن ضربه بزنید، باید واکنش نشان دهد و به سمت ضربه خم شود. این واکنش در آخر ماه اول تا سوم از بین می‌رود.
۵- واکنش مردمک (PUPILLARY REFLEX)
واکنش مردمک یکی دیگر از نشانه های نوزاد و کودک سالم است. هنگامی که نوزاد از مکانی تاریک به مکان روشنی برده می‌شود، مردمک چشم او باید نسبت به این تغییر واکنش نشان دهد. در واقع مردمک‌های چشم باید تنگ‌تر شوند، این واکنش هیچ وقت از بین نمی‌رود.
۶- واکنش درجا گام برداشتن (STEPPING REFLEX)
هنگامی که دستان نوزاد را بگیرید و او را به صورت ایستاده نگه دارید، اگر پا‌های نوزاد به زمین یا سطحی صاف برخورد کند، گام‌های درجا می‌زند. این واکنش تا چهار ماهگی ازبین می‌رود، اما در حدود ماه‌های ۱۰ تا ۱۵ به صورت ارادی در کودک بروز می‌کند تا بتواند راه رفتن را تمرین کند و یاد بگیرد.
۷- واکنش بابینسکی یا واکنش کف پا (BABINSKI REFLEX)
واکنش بابینسکی، یکی از نشانه های مهم نوزاد و کودک سالم است. هنگامی که کف پای کودک را تحریک می‌کنید، انگشت شست پا به سمت بالا می‌رود و انگشتان پا باز می‌شوند. این واکنش در بین ماه‌های شش تا نه از بین می‌رود. وجود این واکنش در سن دو سالگی نشان از وجود اختلال دارد.
۸- واکنش چنگ زدن؛ نشانه نوزاد و کودک سالم (GRASPING REFLEX)
هنگامی که شی‌ای و یا انگشتی را در دستان کودک قرار می‌دهیم، نوزاد شروع به گرفتن انگشت یا شیء می‌کند. این واکنش در انگشتان پای نوزاد هم دیده می‌شود. به شکلی که با قرار دادن وسیله روی انگشتان، انگشتان پای نوزاد خم می‌شوند و آن وسیله را می‌گیرند. این واکنش برای انگشتان دست در پایان ماه ششم و برای انگشتان پا، در حدود ماه نهم تا دهم از بین می‌رود.
۹- واکنش جستجو یا ردیابی (ROOTING REFLEX)
هنگامی که گونه نوزاد و یا کنار دهان نوزاد را تحریک می‌کنیم، واکنش نوزاد، چرخاندن سر به سمت محرک و باز کردن دهان به سمت آن است. این واکنش برای پیدا کردن سینه مادر نشان داده می‌شود و در ماه‌های سوم تا چهارم از بین می‌رود.
۱۰- واکنش نامتقارن تونیک گردن (TONIC NECK REFLEX)
یکی دیگر از نشانه های کودک سالم، واکنش گردن است. هنگامی که مثلا سر نوزاد به سمت چپ خم شود، دستان و پا‌هایش به سمت مقابل (سمت راست) خم می‌شوند. این وضعیت حرکات شمشیر بازان است. این واکنش باید تا آخر شش ماهگی از بین برود. در صورت از بین نرفتن این واکنش، کودک نمی‌تواند وزن خود را تحمل کند و توانایی راست کردن دست و پای خود را ندارد. به عبارت دیگر اگر سر نوزاد به پشت خوابیده را به یکباره به یک سمت برگردانیم، نوزاد باید پا و دست سمت چرخش را کاملا باز کند و دست و پای مقابل را جمع کند. این واکنش نیز در پایان ماه‌های پنج تا ششم از بین می‌رود.
